گیمیفیکیشن (Gamification) یکی از بهترین روشهای تعامل بیشتر با مخاطبان و هنر به کارگیری بازی در پلتفرم های کسب و کار برای تأثیرگذاری بر رفتار مشتریان است. این کلمه در فارسی به معنای «بازی آفرینی» و «بازیوار سازی» است. در این مطلب به بیان نمونه هایی از گیمیفیکیشن در ایران و جهان می پردازیم.
گیمیفیکیشن هنر به کارگیری تفکر و مکانیزم بازی در پلتفرم های کسب و کار برای تأثیرگذاری بر رفتار است. طبق نظر زیچرمن و کانینگهام (2011)، گیمیفیکیشن به ایجاد انگیزه در کاربران برای استفاده ی بیشتر از پلتفرم کمک می کند. استفاده از عناصر بازی در راهاندازیهای تجارت الکترونیک به صاحبان کسبوکار هوشمند و بازاریابان آنلاین کمک کرده است تا وفاداری و مشارکت مصرفکننده را در سیستم ایجاد کنند. همچنین به آن ها کمک کرده است تا با استفاده از روش های بازی سازی در پلتفرم ها، توجه کاربران را به خود جلب کنند. متداولترین نمونه گیمیفیکیشن در راهاندازیهای تجارت الکترونیک، مسابقات چرخانه ی گردان (spin the wheel) است که در آن کسبوکارهای تجارت الکترونیک از یک ابزار اسپینر (Spinner) استفاده میکنند تا مشتریان خود را وادار به چرخاندن چرخ کنند تا از تخفیفهای خاصی بهرهمند شوند.
از دیگر استفادههای گیمیفیکیشن، افزایش ترافیک سایت و تعیین رفتارهای موردعلاقه کاربر، مانند امتیاز گرفتن، بازشدن مراحل یا خدماتی پس از بازدیدهای متوالی و با فاصلههای زمانی مشخص میباشد که مجموعه این فعالیتها باعث افزایش ترافیک و رتبه سایت موردنظرخواهد شد.
توصیه ما به شما این است که اگر تا کنون از گیمیفیکیشن در بازاریابی استفاده نکردهاید، اولین قدم را با یک بازی ساده بردارید تا با تئوری آن در عمل آشنا شوید. برای مثال برای افرادی که شما را در اینستاگرام فالو کنند یا ویدیویتان را در آپارات تماشا کنند یک جایزه کوچک در نظر بگیرید.
هرگز یک بازی پیچیده طراحی نکنید. بازی باید به قدری ساده باشد که همه مردم با یک نگاه آن را درک کنند و با یک فعالیت کوچک بتوانند در آن شرکت کنند. اگر تمایل دارید یک بازی طولانی و پیچیده داشته باشید، آن را به قدمهای کوچکتر تقسیم کنید و مرحله به مرحله بازیکنان را جلو ببرید.
استراتژی گیمیفیکیشن باید به گونهای باشد که افراد شرکت کننده در آن در جهت هدف شما اقدام نمایند. اگر هدفتان جذب فالوئر است، باید از ایشان بخواهید تا شما را فالو کنند. اگر هدفتان این است که محصولات یا خدماتتان را معرفی کنید باید این قسمت در بازی گنجانده شده باشد.
اگر یک بازی بد طراحی شده باشد یا از کیفیت نامطلوبی برخوردار باشد میتواند کاملاً در جهت خلاف میل شما عمل کرده و شما را از هدفتان دور نماید. بنابراین حتماً بازی خود را به یک یا چند فرد حرفهای در این زمینه نشان دهید و با ایشان مشورت کنید. همچنین از چند فرد عادی نیز نظر بخواهید. بپرسید اگر با چنین چیزی مواجه شوند چند درصد احتمال دارد در بازی شرکت کنند یا آن را به دوستانشان به اشتراک بگذارند. شاید آنها نیز نظرات ارزندهای برای بهتر شدن بازی شما داشته باشند!
برای شرکت در بازی انگیزه ایجاد کنید. استفاده از نوستالژیها، بازیهای هیجانانگیز یا چیزهایی که بهتازگی مد شده باشند پیشنهاد میشود.
حس رقابت را در شرکتکنندگان برانگیزید.
از فعالیتهای جمعی نیز میتوانید کمک بگیرید. کاری کنید که بازیکنان، دوستان و آشنایانشان را به بازی دعوت کنند. به این ترتیب برند خود را به افراد بیشتری معرفی کردهاید.
یک جایزه در انتهای رقابت داشته باشید. جایزه علاوه بر اینکه یک انگیزه برای بازی به وجود میآورد، میتواند یک تخفیف برای خرید محصولاتتان باشد. حتی میتوانید یکی از محصولاتتان را کاملاً رایگان جایزه دهید و مشتریان برای استفاده از خدمات پس از فروش مجبور به مراجعه به شما و پرداخت هزینه باشند.
اینستاگرام
چالشهای اینستاگرامی یکی از بهترین نمونههای این تکنیک به شمار میرود. هر کدام از این نوع چالشها، سعی میکنند با ایجاد حس رقابت، سرگرمی یا کنجکاوی کاربران، آنها را به انجام یک کار خاص سوق دهند. این کار خاص در بسیاری از اوقات منجر به افزایش فالوورهای یک صفحه خاص یا مواردی اینگونه میشود. حتی در بسیاری از مواقع کاربران خود اطلاع چندانی در این خصوص ندارند، اما عملا در حال بازی کردن هستند.به عنوان یک مثال از استفاده از گیمیفیکیشن در اینستاگرام می توان به کمپین بلند پروازی علی بابا اشاره کرد که از کاربران خواسته شده عکس های خود با بال(یک فیلتر بصری) را به اشتراک گذاشته و صفحات معرفی شده را فالو و تگ کنند و در قرعه کشی شرکت کنند.
مثال دیگری از استفاده از گیمیفیکیشن در شبکه های اجتماعی می توان چالش سطل آب یخ را ذکر کرد که برای حمایت و تامین مالی بیماران ALS مورد استفاده قرار گرفت و توانست مبلغ قابل توجهی را جمع آوری کند.
یک برند دیگر در سال 2013 یک عکس از تماشاچیان یک بازی تنیس را به صورت موزاییکی به 200 عکس تبدیل و به صورت نامرتب در اینستاگرام خود منتشر کرد. بازدیدکنندگان باید بر اساس نوشتههای روی بنری که در عکس مشخص بود ترتیب عکسها را معین میکردند. به برنده مسابقه بلیط مسابقه تنیس داده میشد. این بازی سه روز طول کشید و 1500 شرکت کننده در آن به رقابت پرداختند. همچنین تعداد فالوئرهای این برند به میزان 20 درصد افزایش داشت. جالب اینجاست که حتی بعد از اتمام زمان مسابقه، هنوز برخی افراد در مسابقه شرکت میکردند و کامنت میگذاشتند!
اِم اَند اِمز
M&M's
برند sM&M' در سال 2013 تحول بزرگی در گیمیفیکیشن در بازاریابی به وجود آورد. این برند در اکانت فیسبوک خود یک تصویر از دایرههای کوچک زیاد با رنگهای متنوع منتشر کرد که در تمام دایرهها sM&M' نوشته شده بود. از فالوئرها خواسته شده بود تا دایره بدون sM&M' را در میان دایرههای دیگر پیدا کنند. این بازی، مردم را خیلی به وجد آورده بود تا جایی که به سرعت بیش از 25 هزار لایک خورد، 6 هزار بار به اشتراک گذاشته شد و 11 هزار کامنت گرفت. نکته ظریفی که باعث موفقیت این گیمیفیکشن شد، خاطرهانگیز بودن این بازی و یادآوری دوران کودکی بود.
نایکی
Nike
این برند معروف ورزشی یک برنامه بازی ایجاد کرد که به کاربران این امکان را میدهد تا در چالش های جسمی با یکدیگر رقابت کنند. این فعالیت های بدنی بر اساس یک سیستم کسب امتیاز توسط نایک با ارائه ی جوایز مجازی برای کاربران در نظر گرفته شده اند. این برنامه به کاربران امکان میدهد نتایج خود را فوراً در صفحات شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارند که مثال بارزی از کاربرد گیمیفیکیشن در اینستاگرام و شبکه های اجتماعی است.
استارباکس
Starbucks
این شرکت برنامه ای را ایجاد کرده است که به مشتریان وفادار امکان جمع آوری ستاره هایی را میدهد که به دنبال جمع آوری این ستاره ها میتوانند از نوشیدنی ها و جوایز رایگان بهره ببرند.
یونی لِور
Unilever
یکی از موفقترین نمونههای پیاده سازی بازی کاری در مارکتینگ، کاری بود که شرکت Unilever برای فروش بستنیهای مگنوم خود انجام داد. با اضافه کردن چند بازی کوچک در وبسایت ، بیش از 7 میلیون بازیکن ثابت به دست اورد و هر کدام هم حداقل 5 دقیقه در وبسایت وقت میگذراندند.
تئوری سرگرمی
The Fun Theory
شرکت The Fun Theory که وابسته به فولکس واگن است، باور دارد که "یک ایده سرگرم کننده، بهترین راه برای تغییر رفتار افراد است". اگر مترو سوار هستید، حتما بارها با ازدحام جمعیت جلوی پله برقی مواجه شدهاید. این شرکت برای ترغیب مردم به استفاده از پلههای معمولی به جای پله برقی، ایده پلههای پیانویی را در شهرهای فراوانی از جمله ملبورن، استکهلم، میلان و استانبول اجرا کرده است. با پا گذاشتن روی هر یک از پلهها، صدای یکی از کلیدهای پیانو به گوش میرسد. این ایده برای مسافران هم بسیار جالب بوده و یکی از ویدیوهای مربوط به این "پیانو"های غول پیکر در یوتیوب بیش از 23 میلیون بار دیده شده است.
ارتش ایالات متحده
USA Army
ارتش ایالات متحده سالهاست که در حال استفاده از گیمیفیکیشن در وب سایت ها به عنوان ابزاری برای استخدام است. کاربران میتوانند بازیهای آموزش نظامی را به عنوان راهی برای افزایش علاقه به عضویت در نیروهای مسلح انجام دهند.که در این موارد گیمیفیکشن تا به حال به معنای واقعی توانسته برای ارتش ایالات موفق عمل کند.
مک دونالدز
McDonald’s
شاید در صنعت فست فود، هیچ شرکتی به اندازه McDonald's در دنیا محبوبیت و معروفیت نداشته باشد. مک دونالدز با استفاده از بازی محبوب Monopoly، موفق شده مشتریان را هرچه بیشتر به سمت خود بکشاند. روش کار این است: هر از چند گاه در بعضی رستورانها، مشتریان میتوانند بسته به غذایی که سفارش دادهاند شانس خود را در یک نوع آنلاین از بازی مونوپولی امتحان کرده و برنده خوراکیهای مختلف یا حتی پول نقد شوند. جوایز به صورت کد یا رمز در اختیار مشتریان قرار گرفته و آنها میتوانند با مراجعه به هر یک از رستورانها، جایزه خود را تحویل بگیرند.
سامسونگ
Samsung
برند سامسونگ برای افزایش وفاداری و مشارکت مشتریان یک فضای مجازی به نام سامسونگ نیشن راهاندازی کرد تا کاربران بتوانند با پرسش و پاسخ و بررسی محصولات مختلف امتیاز دریافت کنند و در نهایت با استفاده از امتیازات خود از جوایز مختلف بهرهمند شوند.
اُ پاور
Opower
مصرف زیاد انرژی در دنیای امروز به مشکل بزرگی تبدیل شده است. Opower با استفاده از گیمیفیکیشن مردم را به مصرف درست انرژی تشویق میکند. گیمیفیکیشن در این سایت به صورت مسابقه بود و مردم از میزان مصرف انرژی دوستان و همسایگان خود مطلع میشدند و برای کاهش میزان مصرف انرژی خود انگیزه بیشتری میگرفتند. این پروژه منجر به کاهش ۲ درصدی مصرف انرژی و کاهش میزان زیادی از هزینه خانوادهها شد.
استراید رایت
Stride Rite
در فروشگاههای Stride Rite ، از بچهها دعوت میشد کفشها را امتحان کنند و برقصند تا امتیاز کسب کنند. کسانی که بهترین امتیازها را کسب کنند، کوپن دریافت می کردند. این کار به این دلیل کارساز بود که بچهها را تشویق میکرد تا کفشها را امتحان کنند و به آنها برای پذیرش یک چالش و شرکت در یک مسابقه رقص پاداش میدادند.
در ادامه به معرفی مواردی از اجرای گیمیفیکیشن در ایران می پر دازیم.
اسنپ
Snapp
سرویس اینترنتی حمل و نقل اسنپ این روزها در کشور ما آنقدر شناخته شده هست که شاید نیاز چندانی تبلیغات گسترده نداشته باشد، اما روشهای تبلیغاتی آن همواره چشمگیر و منحصر به فرد بوده است. حدودا دو سال پیش، اسنپ کمپینی جذاب و متفاوت به نام "ناکجا میری؟" را به راه انداخت. در این کمپین، میتوانستید با استفاده از هشتگی به همین نام، برای چند ساعت به یک جای ناشناخته بروید، سوار هلی کوپتر شده، در محلی خارج از شهر یا رستورانی لوکس ناهار بخورید و حتی با یک سلبریتی دیدار کنید. شاید این کار از یک نظر شبیه به یک قرعه کشی ساده به نظر بیاید اما نامشخص بودن مقصد و اتفاقاتی که ممکن بود بیفتند، یکی از اصلیترین المانهای بازی بود که در اینجا رعایت شده بود.
ایرانسل
Irancell
شرکت ایرانسل نیز در جهت اجرای گیمیفیکیشن، در اپلیکیشن موبایل خود به نام «ایرانسل من» دارای بخشی به نام «تکان شگفت انگیز» است. این بازی فقط برای یک بار در روز قابل اجراست و در آن کاربر تخم مرغی را مشاهده می کند که می تواند با تکان دادن موبایل خود آن را بشکند و از جوایز این اپراتور بهره مند شود.
رایتل
Rightel
شرکت رایتل نیز در اپلیکیشن موبایل خود بخشی را برای اجرای گیمیفیکیشن اختصاص داده است. کاربر می تواند به صورت هفتگی به این بخش مراجعه نموده و شانس خود را برای دریافت بسته های مختلف امتحان کند. در این بخش چندین جعبه نمایش داده می شود و کاربر می تواند با انتخاب یکی از جعبه ها، بسته اینترنتی ، مکالمه یا پیامکی دریافت کند .
یکی از بهترین روشهای تعامل بیشتر با مخاطبان، گیمیفیکیشن است. اگرچه هر برنامه ای که در آن از تکنیک گیمیفیکیشن استفاده شده، اهداف متفاوتی را دنبال می کند، اما هدف مشترک همه کسبوکارهای تجارت الکترونیک وفاداری مشتری های فعلی و جذب مشتری های جدید است که بتوانند نیازهای کلیدی مشتریان را برطرف کنند. نکته مثبت این است که گیمیفیکیشن نیاز به سرمایه زیادی ندارد، کمی خلاقیت کافی است تا بتوانید کاربران را به اشتراکگذاری پستتان و شرکت در مسابقه مشتاق کنید. یادتان باشد اگر در اولین بازی خود چندان موفق نشدید مأیوس نشوید و در مرحله دوم از درسهایی که آموختهاید استفاده کنید تا هر بار نتیجه رضایتبخشتر از قبل باشد.
این مطلب را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
برای ثبت دیدگاه، لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید.