تجارت الکترونیک (E-Commerce) در تعریفی کوتاه عبارت است از بهره گرفتن از اینترنت یا سایر شبکه های رایانه ای برای خرید، فروش، حمل و نقل یا تبادل کالا، خدمت یا داده.

تاریخچه تجارت الکترونیک

در اوایل دهه 1970 با ابداعاتی مانند انتقال الکترونیکی سرمایه (EFT - Electronic Fund Transfer) برنامه های کاربردی تجارت الکترونیک توسعه یافت. این روش که موجب انتقال الکترونیکی وجه از یک سازمان به سازمان دیگر می شد، فقط در شرکت های بزرگ و موسسات مالی و تجاری کاربرد داشت.

بعد از آن تکنولوژی مبادله داده های الکترونیکی (EDI - Electronic Data Interchange) مطرح گردید. این تکنولوژی جهت انتقال اسناد الکترونیکی مورد استفاده قرار می گرفت و هزینه های کاغذبازی اداری را کاهش داد. تکنولوژی EDI، برای انتقال اسناد موسسات مالی به تولیدکنندگان، خرده فروشان، سرویس دهندگان و غیره کاربرد داشته است.

اینترنت شبکه به هم پیوسته ای است و باید آن را بزرگترین سامانه ای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. بنیان این شبکه عظیم جهانی به دهه 1960 بازمی گردد. سازمان های ایالات متحده آمریکا برای انجام پروژه های تحقیقاتی جهت ساخت شبکه ای مستحکم، توزیع شده و با تحمل خطا، سرمایه گذاری نمودند. این پژوهش به همراه دوره ای از سرمایه گذاری شخصی بنیاد ملی علوم آمریکا برای ایجاد یک ستون فقرات اینترنت جدید، سبب شد تا مشارکت های جهانی آغاز گردد. کاربران ابتدایی اینترنت بیشتر آژانس های دولتی، محققان و دانشگاهیان بودند. از اواسط دهه 1990، اینترنت به صورت یک شبکه همگانی و جهان شمول در آمد.

از سال 1995 کاربران اینترنت شاهد پیشرفت هایی مانند فروش های مستقیم بر خط تا آموزش های الکترونیکی بوده اند. هم اکنون مفاهیمی همچون دولت الکترونیک، تجارت سیار و تجارت مبتنی بر همکاری از جمله مفاهیم کاربردی در زمینه تجارت الکترونیک هستند.

با توجه به گسترش اینترنت و پیدایش مفاهیم و ابزارهای کاربردی در این زمینه، به نظر می رسد بهترین راه برای دست یافتن به مزیت رقابتی و کسب درآمد، بهره بردن از ظرفیت های اینترنت می باشد. از این رو می توان کسب و کاری پویا و چابک در عرصه کشوری، منطقه ای و حتی جهانی داشت.

روند تغییر و تحولات در دنیای تجارت الکترونیک

	دهه 1960: توسعه تبادل اطلاعات الکترونیکی (EDI) جایگزین ارسال سنتی و فکس اسناد با انتقال دیجیتالی داده ها از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر شد.
	سال 1979: مایکل آلدریچ از انگلستان از اولین سیستم خرید آنلاین رونمایی کرد. اتصال تلوزیون به رایانه پردازش تراکنش با یک خط تلفن، چیزی که اختراع کرده بود را TeleShopping نامید.
	سال 1981: Thomson Holidays از انگلستان اولین سیستم خرید آنلاین تجارت به تجارت است که نصب می شود.
	سال 1982: Minitel توسط شرکت Telecom در سراسر کشور فرانسه معرفی شد و برای سفارش آنلاین استفاده می شد.
	سال 1984: Gateshead SIS/Tesco اولین سیستم خرید آنلاین B2C است و خانم Snowball 72 ساله، اولین خریدار آنلاین است.
	سال 1984: در آوریل 1984، CompuServe مرکز خرید آنلاین را در ایالات متحده و کانادا راه اندازی می کند. این اولین سرویس جامع تجارت الکترونیک است.
	سال 1990: تیم برنرز لی از انگلستان اولین مرورگر وب، WorldWideWeb را با استفاده از یارانه NeXT می نویسد.
	سال 1991: بنیاد ملی علوم ایالات متحده آمریکا ممنوعیت جدی و سابق خود در رابطه با فعالیت شرکت های تجاری بر روی اینترنت را لغو می کند.
	سال 1994: آلبوم Ten Summoner’s Tales از خواننده معروف Sting اولین خرید آنلاین ایمن از طریق NetMarket می شود.
	سال 1995: جف بزوس Amazon.com را راه اندازی و اولین فروش خود را انجام می دهد.
	سال 1995: eBay به عنوان حراجی آنلاین راه اندازی می شود و در اولین مورد، یک نشانگر لیزر شکسته را به فروش می رساند.
	سال 1998: تاسیس PayPal به عنوان بستر پرداخت الکترونیک.
	سال 1998: راه اندازی گوگل به عنوان موتور جستجو.
	سال 1999: اولین فروشگاه آنلاین (Zappos) افتتاح می شود که توسط آمازون با قیمت 928 میلیون دلار در سال 2009 خریداری می شود.
	سال 2002: EKM به عنوان اولین ارائه دهنده تجارت الکترونیکی در بستر ابری در انگلیس راه اندازی می شود.
	سال 2002: eBay با 1.5 میلیارد دلار PayPal را تحت تملک خود در می آورد.
	سال 2004: شورای استانداردهای امنیتی صنعت کارت های پرداخت بانکی (PCI) برای اطمینان از تطابق کامل کسب و کارها با نیازهای امنیتی مختلف تشکیل شد.
	سال 2005: شروع اولیه فعالیت کسب و کارها در شبکه های اجتماعی به لطف وجود بستر سایت های شبکه های اجتماعی.
	سال 2008: راه اندازی Groupon، این شرکت با گذشت تنها 16 ماه از تجارت، سریع ترین شرکت برای دستیابی به این نقطه عطف، یعنی ارزشی بیش از 1 میلیاد دلار به شمار می رود.
	سال 2015: آمازون بیش از نیمی از رشد تجارت الکترونیک را به خود اختصاص داده است و تقریبا 500 میلیون SKU (واحد نگهداری سهام) در ایالات متحده به فروش می رساند.
	سال 2016: Alibab اعلام کرد که می تواند سهم کنترل کننده در گروه Lazada را با قیمت حدود 1 میلیارد دلار به دست آورد.